SAĞLIKTA DENGEYE NASIL ERİŞİLİR

Sağlıksız insan, kendisinde herhangi bir rahatsızlık bulunan insandır. Sağlıksız insan hasta insandan farklıdır. Hasta insandan anladığımız daha çok ve genellikle hemen ele alınması gereken fiziksel bir rahatsızlığı bulunan kişidir.  Bunun hemen bir tıp doktoruna görünmesi kadar doğal bir şey yoktur.

Hasta insanın fiziksel rahatsızlığı bir tıp doktoru tarafından ortadan kaldırılabilir. Bu tedaviden sonra bu insana sağlıklı insan dememiz her zaman mümkün olmayabilir.

Sağlıklı insan bir bütün olarak sağlıklı görünen insandır.  İnsanı bütün olarak sağlıklı gösteren unsurlara baktığımızda bunun sadece fiziksel sağlık olmadığını görmekteyiz. Fiziksel sağlıktaki bozulmanın köklerinin daha derinlerde olduğunu ve asıl tedavi edilmesi gereken unsurların bunlar olduğunu anlamaktayız.  Hani organize suçlarla ilgili bir suçlu yakalanırsa, herkes  “Bunun elebaşları  nerede” asıl onları yakalamak lazım” diye haklı olarak bir talepte bulunursa, sağlıkta da fiziki hastalıkların yolunu açan unsurlara inmedikçe tam tedavi edilmiş olmayız.

Vücuttaki daha büyük bir dengesizliğin sonucu ortaya çıkan fiziksel bir rahatsızlığın kökü fiziksel bir dengesizlik olabilir de olmayabilir de.

Fiziksel rahatsızlık “Tedavi ettim bitti” denip geçiştirilmeyecek kadar önemlidir. İnsan sağlığına dengesizliklerin sonucunu dikkate alarak değil de, dengesizliklerin kökleri açısında yaklaşarak ve bir bütün olarak bakmadıkça sağlıkta istenen neticeyi almak mümkün görünmemektedir.

Fiziki yapımız ile ilgili her türlü operasyonel müdahaleler ve hantal bir hayat tarzı veya yanlış bir beslenme şekli sonucu ortaya çıkabilen fiziksel dengesizlikler belli bir olayın sonucu olup, cağdaş veya batı tıbbı dediğimiz (contemporary/western medicine) tıbbı ilgilendirmektedir. Sebepleri yaratan unsurlar ise batı tıbbı ile birlikte ele alınması gereken ve çoğu zaman da batı tıbbının müdahalesini gerektirecek bir durum ortaya çıkmadan, önleyici tıp olarak bir çok tıp alanının konusu olmaktadır.  Bunları 3 ana grupta toplayabiliriz :

1. Bitkilerle tedavi gibi, geleneksel tıbbın tedavi yöntemlerine karşı bir seçenek olarak sunulan alternatif tıp (alternative medicine),
2. Stresin bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri gibi, ruh, beden ve davranışlar arası ilişkileri kendine konu edinen ve batı tıbbını tamamlayan tamamlayıcı tıp (complementary medicine),
3. Meditasyon, akapunktur ve masaj gibi, doğu tıbbi tedavi yöntemlerinin batı tıbbı içerisinde entegrasyonu sonucu doğan entegre tıp (entegrative medicine),

Batı tıbbı ile birlikte bu 3 ana grupta topladığımız tıp, ne yazık ki; insan için arzuladığımız bir sağlık düzeyi olan ve sürdürülebilir sağlığın üstünde “Dengeli Sağlık” diye adlandırabileceğimiz bir sağlık düzeyine ulaşmamızı sağlayamamaktadır.

Dengeli Sağlık düzeyine erişebilmemiz için inşan sağlığına bütünleyici bir sağlık anlayışı ile yaklaşmamız lazımdır.

Bütünleyici Tıp (holistic Medicine) bütünleyici bir sağlık anlayışına odaklanan tıptır; insan rahatsızlığının sebebini vücuttaki bir dengesizlikte arar ve o dengeyi yeniden tesis etmeye çalışır.  Bu dengesizlik bir fiziksel nedenden ortaya çıkabileceği gibi, zihinsel, ruhsal veya duygusal bir nedenden de ortaya çıkabilir anlayışı ile hiçbir sebebi göz ardı etmez.

Dengeli Sağlık düzeyi sağlıkta yaşantımızın bir amacı olmalıdır. Dengeli Sağlık uzmanı insanı sadece hasta yanı ile değil, hastalığın bir etmeni olarak zihinsel, ruhsal ve duygusal durumlarını da dikkate alarak bir bütün olarak değerlendirir.

Dengeli Sağlık düzeyine ulaşılabilme ve sürdürülebilme imkanı  batı tıbbı ile birlikte bütünleyici tıp imkanlarının birlikte uygulanması ile mümkündür.

Geleneksel tıpla birlikte ve onu tamamlamak üzere kullanılan bütünleyici/tamamlayıcı tıp çok geniş bir ihtisas yelpazesine sahiptir.

Amerikan Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Merkezi tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamalarını 5 bölüm altında toplamıştır.

1. ALTERNATİF TIP METODLARI

1. Akapunktur tedavi: Özel iğneler, küpeler veya elektrik dalgaları ile vücudun belirli nokta veya nokta gruplarının uyarılmasına dayanan tedavi ihtisas alanıdır. Migren, sinizüt, soğuk algınlığı, sigara tiryakiliği, eklem ağrıları, adet krampları, bel ağrıları, astma ve kısırlık dahil birçok rahatsızlığın tedavisinde ve kilo verme ve inme tedavilerinde kullanılmaktadır.
2. Ayurveda tedavi: Hindistanda doğu, dünyaya yayılan bir bütünleştirici uzmanlık alanıdır. Amacı kişilerin ömrünü sağlıklı bir şekilde uzatmak, Hastalıkları kökünden kazıyarak vücuttaki fonksiyonel bozuklukları önlemektir.

Temel felsefesi: Tedavide düşünce, beden ve ruh sağlığının dengede olması esas alınır. İnsan kainat ile uyum içerisinde olmadığı zaman hastalıklar ortaya çıkar. Tabiattaki tüm varlıklar; canlı ve cansızlar bir bütündür.

Bedendeki temel enerjinin, elementlerde de bulunan, çin kültüründeki “chi” gibi “prana” olduğunu kabul eder. Toprak, su, ateş, hava ve eter (uzayın üst katmanları)  prana taşır. Bunlar vücutta birbirleri ile etkileşir ve neticede 3 farklı  dosha (vata,pitta, kapha) oluşturur. Dosha’ların her biri özel fiziksel ve ruhsal karaktere sahiptir ve bunlar  yenen yiyecekler, bedensel aktivite ve bedendeki işlemlerden etkilenerek özellik değiştirebilirler. Her insan bu 3 dosha’nın farklı bileşimine sahiptir ve bu sebeple de her insanın tedavisi diğerinden farklı olarak ele alınır.

Tedaviye kişinin uzun bir analizi yapılarak bütünleyici tedavi olarak bakılır. Tedavide yaşam tarzı, yeme alışkanlığı ve alışkanlıkların düzenlenmesi yanında, bitkiler, mineral maddeler ve vitaminler de kullanılır.

3. Homepathy Tedavi: Yoğunluğu ile vücuda zarar veren maddenin daha düşük dozları ile vücudu tedavi etme ihtisas alanıdır. Yılan zehircinin düşük dozlarının tedavi amaçlı kullanımı gibi.
4. Amerikan yerli kabilelerin tedavisi: Amerika’daki yerli kabilelerin kişinin genel huzurunu sağlayarak başardığı tedavi şeklidir. Bu tedavi içerisinde yabani otlar, duman, tüy gibi araçlar kullanılır.
5. Naturopathic tedavi: Diyet, beslenme, akapunktur, bitkilerle tedavi, su tedavisi, psikoterapik rehberlik gibi tedavi yöntemlerini birlikte kullanan tıbbi alandır. Vücudun kendini tedavi etme kabiliyetini ön plana alarak tedavi geliştirir. Naturopathic tıpta ön plana çıkan diğer başlıca konular şunlardır.

• Öncelikle zararsız tedaviler önermek: Bu alandaki prensipler ise:

Bırak vücut kendini tedavi etsin: Vücudun kendini tedavi edebilmesi için kötü beslenme tarzı ve doğal olmayan yaşam stili gibi.doğal yaşamdan sapmaları ortadan kaldırmak.

Neticeden çok rahatsızlığın sebeplerine odaklan: Bu amaçla hasta bütünüyle analiz edilir.

Zararsız tedavilere öncelik ver: yan etkileri az veya olmayan bitki  doğal tedavinin etkili olmasını sağlamak için hastalık semptomlarını yok etmemek ve koruyucu hekimliği etkin kullanmak gibi yöntemler kullanılır.

• Hasta eğitimine önem vermek: Hastalarla bir dost ve arkadaş gibi dialog kurarak, onları hastalıkları hakkında bilgilendirmek ve hastane sonrası da hayatlarını yakından takip ederek hastalığın tedavisine yardımcı olacak şekilde yeme alışkanlığı, fiziksel aktivite ve ruhsal durumlarını kontrol etmelerine yardımcı olmaktır.

• Kişiyi bir bütün olarak tedavi etmek: Her insanın farklı genetik yapısı, ruhsal, zihinsel, bedensel, çevresel, sosyal ve seksüel özellikleri olduğundan hareketle kişiye özgü bütün özellikleri dikkate alarak tedavi önermektir.

• Hastalıkları önlemeye öncelik vermek: Hastalık ortaya çıktıktan sonraki yüksek maliyetlere katlanmadan hastalığı önleyici küçük tedbirlere odaklanmaktır.

6. Tibet tıbbı ile tedavi: Tibet’de geleneksel buda öğretisine dayalı olarak gelişen tedavi alanıdır.
7. Çin Kültürüne Dayalı Tedaviler: Çin’in geleneksel bitki, masaj, akupunktur, akupressure ve diet gibi tedavilerini kullanır. Hastalıkların nedenini vücuttaki enerji dağılım, denge ve düzeyi ile açıklar.

1. BEYİN-BEDEN ETKİLEŞİMLERİNE DAYALI TEDAVİ METODLARI

Beyin enerjisinin yoğunlaştırılarak bedene etki etmek suretiyle, beyin ve bedendeki rahatsızlıkların tedavisini esas alır. Bu alandaki uygulamaların başlıcaları aşağıda görülmektedir.

1. San’atla Tedavi: Endişe, stres, kendini ifade etmede güçlük, içine kapanıklık, becerisizlik, fiziksel yetersizlik gibi rahatsızlıkları resim yaptırma, halı dokuma vb. gibi sanatsal etkinlikleri kullanarak ve bu süreçte hastalarla dialog kurarak tedaviyi esas alan tıp alanıdır.
2. Biofeedbeck tedavi: Normal olarak vücudun bilinç altı hareketleri ile ortaya çıkan ruhsal tepkileri bilinçli bir şekilde yönlendirerek tedavi eden tıp dalıdır.
3. Dansla Tedavi: Dansı tedavi amaçlı kullanan tıp alanıdır.
4. Kontrollü Hayal Tedavisi: Hastanın hayallerini yönlendirerek yapılan tedavileri konu alan tıbbi alandır.
5. Mizah Tedavisi: Güldürme ve ruhsal gevşeme esaslı mizahı esas alan tedavi alanıdır.
6. Hipnozla Tedavi: Hastayı hipnoz ederek bilinç altında yatan rahatsızlık nedenlerini tespit ve bunları kullanılarak hastayı tedavi eden alandır.
7. Hipnozla Tedavi: Hastayı hipnoz ederek bilinç altında yatan rahatsızlık nedenlerini tespit ve bunları kullanılarak hastayı tedavi eden alandır.
8. Meditasyonla Tedavi: Çeşitli meditasyon teknikleri kullanılarak hastanın tedavi edildiği tıbbi alandır.
9. Dua ile Tedavi: Kişinin inançları doğrultusunda dua ve telkinlerle yapılan tedaviyi konu alır
10. Yoga Tedavisi: Bedenin çeşitli hareket, duruş veya pozisyonlarını tedavide kullanan tedavi dalıdır

• BİOLOJİK KÖKENLİ TEDAVİ METODLARI

Biyolojik kökenli tamamlayıcı ve alternatif tıp, tedavileri araç olarak daha çok bitki, gıda, vitamin gibi tabiatta bulunan şeyleri kullanır. Bu bölümde anılabilecek tıbbi alanlar aşağıda verilmiştir.

1. Gıda kontrolüne (diet) dayalı tedavi: Beslenme Kontrolü üzerine kurulu tedavi yöntemleridir. Karbonhidrat dieti, vejetaryen dieti gibi beslenme alışkanlıklarını yönlendiren dietler yanında, anti asit diyeti gibi rahatsızlıklara yönelik diyetler de kapsama alanındadır.
2. Gıda Destek Tedavisi: Vitamin, mineral maddelerin rahatsızlıkların tedavisinde kullanıldığı tıbbi alandır.
3. Bitkisel Tedavi Tıbbı: Bitkilerle tedaviyi uzmanlık alanı edinen tamamlayıcı tıptır.
4. Megavitamin Tedavisi: Bir rahatsızlığın tedavisinde bilinçli olarak vitaminlerin aşırı dozlarla kullanılmasını konu edinen tıbbi alandır.
5. Biolojik Hayvansal Ürün Tedavisi: Deniz kabuklarının eklemlerdeki aşınmalarda tedavi amaçlı kullanılması gibi biolojik

VÜCUT ORGANLARINI KULLANIM ESASLI TEDAVİ METODLARI

Vücudumuzun  bir veya birkaç organının hareketine dayalı tedavi metotlarının başlıcaları aşağıda özet halinde verilmiştir.

1. Akupresür tedavisi: Bu tedaviye iğnesiz akapunktur tedavisi de denmektedir. Bu tedavi ile vücudun akapunktur noktalarına elle veya parmakla temas etmek suretiyle oralarda tıkanarak rahatsızlığa neden olan hayat enerjisi (qi) serbest bırakılarak tedavi sağlanır. Bu tedavi ile genel bir ruhsal rahatlama yanında, ağrı, stres, hormon, bağışıklık sistemi, stres, sinir, dişilik organı tedavileri gibi özgün tedaviler yanında diğer tedavi metodları ile kullanılarak onların etkinliği de arttırılabilir.
2. Alexander Tekniği Tedavisi: Öğrencilerin bilinçsizce yanlış oturmalarından doğan vücut anomalilerini düzeltmede olduğu gibi duruş, oturuş yanlışlıklarını düzeltmeye yönelik tedavi metodudur.
3. Chiropractic Tedavi: El ile yapılan bir tedavidir. Kas, iskelet, bağ ve tendron ile  sinir sistemi rahatsızlarının giderilmesine yönelik bir tedavi metodudur. Sırt omuru ve bağlantılarının hastalıkların ortaya çıkışında hayati bir önemi olduğuna inanır. Bu rahatsızlıkların tanı ve tedavisinde modern tıptan farklı bir metot izler. Bel fıtığının tanı, tespit ve tedavisinin el ile yapılışı gibi daha çok bel, boyun ve eklem, adale ve kemik ağrıları tedavilerinde kullanılır.
4. Feldenkrais Tedavi: İnsan vücudunun, ruh hali ve beyinin mevcut durumuna göre şekil alması tedavinin üzerine kurulduğu görüştür. Mahcup insan duruşu iki büklüm diye ifade edilir. Moralsiz bir kimsenin omuzları çökmüştür.  Tedavi ruh ve beyin etkileşiminde ortaya çıkan bu vücut pozisyonlarını düzeltici eğitimlerle sağlanır. Spor yaralanmaları, dans kabiliyetinin arttırılması, bel ve omuz ağrıları gibi ağrıların tedavisinde kullanılır.
5. Masaj Tedavi: çeşitli masaj teknikleri ile vücudun kaybetmiş olduğu enerjiyi yeniden kazanması sağlanır. Uygun bir yağ ve el kullanılarak uygulanır. En yaygın masaj teknikleri:

İsveç Masajı veya Masaj: Yağlanmış ten üzerinde uzun, düz ve dairesel el hareketleri ile vücudun rahatlamasını sağlayan masajdır.

• Aroma Terapi Masajı: Gevşetici, mutluluk verici gibi aromatik bitki yağları ile yapılan stres atma amaçlı masajdır. Daha çok lavanta kullanılır.
• Sıcak Taş Masajı: küçük taşların ısıtılarak vücudun bellik yerlerine konması veya üzerlerine hafifçe basılarak tene masaj yapılması sonucu kaslardaki gerginliklerin atılmasını sağlayan masaj,
• Derin doku masajı: Bağ dokuları ve derin dokuların enine masajıdır. Masör yavaşlamış vuruşlar veya sürtünen masajlarla gergin ve ağrılı adaleleri, duruş bozukluğundan doğan ağrıları rahatlatır.
• Shiatsu Masajı: Akupunktur meridyen çizgileri ürerine birbiri arkasına ve ritmik parmak basışlarıyla yapılan Japon masajıdır. Her enerji noktası üzerine yapılan parmak basışlarının süresi 2-8 saniye arasında olup, enerji akışını düzenlemeyi amaçlar.
• Thai Masaj: Shiatsu masajında olduğu gibi vücudun belli noktalarına basınç uygulayarak yapılan masajdır. Thai masajında vücut masör tarafından çeşitli pozisyonlara göre güçlü bir şekilde büzülüp, çekilir. Masaj vücuttaki stresin atılmasına yardımcı olur. Vücuda verdiği enerji bakımından diğer masaj türlerine üstünlük sağlar.
• Hamile Masajı: Hamile hanımlara uygulanan özel bir masajdır. Stresin düşürülmesini, şişkinliğin azaltılmasını, endişe ve depresyonun önlenmesini, ağrıların dindirilmesini amaçlar. Her hamilenin ihtiyacına özgü olarak tasarlanmalıdır.
• Reflexoloji Masajı: .Ayağın belirli noktalarına, bu noktaların bağlı olduğu organları rahatlatmak için yapılan masajdır.
• Sporcu Masajı: Sadece sporculara değil, aktif bir hayat yaşayan herkese uygulanır. İsveç masajından daha hızlı vuruş ve germe hareketleri sonucu, kaslara güç ve esneklik kazandırılarak, zarar görme sınırları yükseltilir.
• Sırt Masajı: Yapılan bir iş sonucu veya oturuşlardaki yanlışlık sonucu ortaya çıkan sırt ağrılarını azalmak için isveç masajı ile derin doku masajı ve shiatsu masajlarının amaca göre karıştırılarak uygulanması ile yapılan masajdır.

8. Aromaterapi: Zihinsel ve ruhsal  enerji dengesizliğini bitkilerin çiçekleri dahil çeşitli kısımlarından yararlanmak ve bitkilerden elde edilen  yağlarının kokusu ile dengelemek suretiyle tedavi etme ihtisas alanıdır.

Bitki kokuları beyinde,  yağları ise deri vasıtası ile kılcal damarlarla tüm vücuda yayılarak etkili olur. Bitki yağlarının bitkiye hayat veren enerjiyi yansıttığı ve bu enerji ile negatif hislerin ve bunun neticesinde ortaya çıkan rahatsızlıkların ortadan kaldırılması, pozitif hislerin arttırılarak hayat enerjisinin arttırılması ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi amaçlanır. Bitkilerin Anti virüs ve anti bakteriyel etkileri de bu ihtisas alanının içindedir. Örneğin yasemin çiçeğinin yağı bir yandan anti-depresan olarak, diğer yandan antiseptik ve dezenfektan olarak kullanılır.

9. Doğal Beslenme: Doğal yiyeceklerle beslenerek hastalıkları tedavi etme konusunu uzmanlık alanı edinen bütünleyici tıptır.

1. Egzersiz: Egzersiz tekniklerini kullanarak hastalıkları tedavi etmeye odaklaşan tamamlayıcı tıp alanıdır.

1. Psikoterapik rehberlik: Yaşam koçluğu, öfke kontrolü, evlilik koçluğu gibi ruhsal konularda uzmanlık alanıdır.

2. Elle Tedavi: Masaj gibi doğrudan el kullanılarak vücut üzerinde yapılan tedavi ile, bio enerji veya elektro manyetik enerji kullanımı şeklindeki tedaviler ve nefes kontrolü tedavileri bu alana girmektedir.

3. Enerji Bazlı Tedavi: Vücuttaki dengesiz enerjinin neden olduğu hastalıkları vücuda hafif dokunuşlarla veya vücut üzerinde elleri gezdirerek bozulan enerji dengesini dengeye getirmek suretiyle tedavi etme alanıdır. Bu şekilde bir tedavi elle dokunuşların hasta tarafından kabul edilmemesi durumunda dinlendirici bir müzik veya konuşma sırasında vücuttaki enerji dengesi tahmin edilerek ve dengeyi düzeltici tedavinin uzaktan uygulanması ile de yapılabilmektedir.

4. Beslenme Uzmanlığı: Beslenme programları ile hastalıkların tedavisi ile ilgilenir.

5. Hidroterapi: Suyu çeşitli durum ve içerikleri ile tedavide kullanır.

6. Zehirli maddelerden arındırma: Bu tedavi alanı ile beslenme programları ve/veya su kullanılarak vücut zehirli maddelerden arındırılarak tedavi sağlanır.

7. Ruhsal durum tedavisi: Bu tedavi alanı ile tedavide hastanın ruhsal durumu güçlendirilerek destek sağlanır.

8. Hayat tarzı ve psikolojik durum Tedavisi: Hipnoz gibi tedavi araçlarını kullanan alandır.

9. Hipnozla Tedavi: Hastayı hipnoz ederek bilinç altında yatan rahatsızlık nedenlerini tespit ve bunları kullanılarak hastayı tedavi eden alandır.

1. Bitkilerle Tedavi: Yabani veya kültürel bitkilerin rahatsızlıklarla tedavide kullanıldığı tıbbi alandır.