Kanda fosfor düzeyi 2,5-4,5 mg/dL civarındadır. Vücuttaki fosfor düzeyi hücre yapımında ve enerji üretiminde çok önemlidir.
Böbreklerimiz fazla fosforu süzüp atarak vücuda zarar vermesini önlerler.
Kronik böbrek rahatsızlığında fosfor kanda yükselebilir. Yüksek düzeydeki fosfor kemiklerimizdeki kalsiyumu çekerek kemiklerimizi koflaştırır ve kalp-damar sorunlarına yol açar.
Peki kanda fosfor düzeyi neden yükselmektedir. Fosforca yüksek gıdalardan mı? yoksa başka nedenlerden mi? Araştırmalara göre, normal kişiler arasında bile kandaki fosfor yüksekliğinin sebepleri değişiklik göstermektedir. Sebeplerin araştırılması yerine, çok düşük fosforlu (düşük fındık fıstık, et, süt diyeti) diyetlerle vücudun mineral dengesi bozulabilmektedir.
3 ve 4. derece kronik böbrek rahatsızlığında, kandaki fosfor oranının zannedildiği gibi çok önemli olmadığı asıl önemli olanın son araştırmalarla bulunan ve henüz 2 ve 3. düzeydeki böbrek yetmezliğinde kanda yükselen fibroblast growth factor 23 (FGF23 olduğu görülmüştür.
FGF23 kemik hücrelerinde üretilen bir protein olup, kandaki değil; VÜCUTTAKİ NET fosfor – kandaki %1, kemiklerdeki %29 ve hücrelerarası sıvıdaki %70- ve vitamin D metebolizmasını NORMAL DÜZEYDE tutmaktadır. Vücutta FGF23 üretimi fosfor ve 1,25 Vitamin D ve doğrudan paratroid hormon veya dolaylı olarak extradan 1,25 Vitamin D alımına bağlıdır. FGF23 üretimi kandaki zaten yüksek olan fosfor düzeyinden etkilenmez; fosfor alımı ile artar ve kandaki fosfor dahil mineral madde düzeyini net olarak NORMALLEŞTİRİR.
Böbrek yetmezliğinde henüz kanda D vitamini düşmeden, paratroid hormon direnci gelişmeden veya fosfor yükselmeden önce FGF23 faktörü yükselmekte ve böbrek olumsuz olarak etkilenmektedir. Bunun nedenleri arasında kandaki yüksek fosfor düzeyi sayılabilir. Böbrek yetmezliği ile yüksek fosfor düzeyi arasındaki ilişki konusu kesin değildir. Son araştırmalar, kronik böbrek yetmezliğinde asıl sakıncanın Kandaki fosfor yüksekliğinden önce fosfordan bağımsız olarak gelişen, kalbin sol karıncığındaki büyümenin ve FGF23 faktörünün yükselmesinin daha sakıncalı olduğunu göstermektedir.
Bu sebeple, bu tip hastalıkların tedavisine, kandaki fosfor, potasyum veya sodyumu izlemeden önce, bunların yükselmesine neden olan-vücutta mineral metabolizmasını etkileyen- FGF23 faktörüne dikkat ederek, kalp-damar sağlıkları başta olmak üzere, ve fakat en önemlisi vücudu bir bütün olarak rehabilite etmeye odaklanmanın tedavide başarıyı getireceği açıktır.
Vucutta 1.25 vitamin D nin bağırsaklardan emilim miktarı azaldıkça fosfor emilimi azalır. FGF23 proteinin bir görevi de 1.25 D vitamini emilimini düşürmektir. Bu olay FGF 23 tarafından böbreklerden fosfor atılımından önce olur.
kanda FGF23 proteini yükseldikçe paratroid hormonu ve fosfor da artar. Kronik böbrek yetmezliği riskleri artar. Bunun bir nedeni kanda fosfor artışı olabilir veya TEDAVİ AMAÇLI aşırı D VİTAMİNİ KULLANIMI OLABİLİR.
Kaynak:
